Jaar van uitgave: 2006 | 1e druk |auteur: Wout Verwoerd

     

    Sierra Leone

    In de West-Afrikaanse staat Sierra Leone woedt al sinds jaren een vergeten burgeroorlog. Een militaire staatsgreep in Freetown in 1991 werd gevolgd door een vernietigende machtsstrijd tussen elkaar bestrijdende onderdelen van het leger. De strijd kostte ruim tienduizend levens en twee miljoen inwoners ontvluchtten het land. De strijd ging gepaard met vreselijke moordpartijen en andere gruwelijkheden zoals het opzettelijk toebrengen van verminkingen en het gebruik van kindsoldaten. Bemiddelingspogingen van buitenaf (Ivoorkust) leidden wel tot bestandsovereenkomsten, maar deze hielden meestal niet lang stand.
    De rebellen van het Revolutionaire Verenigde Front (RUF) beheersten de rijke diamantgebieden in het binnenland. Hun leider, de gevreesde ‘gek’ Foday Sankoh, regeerde daar door middel van terreur en intimidatie. Hij handhaafde zijn schrikbewind door willekeurig te doden en amputaties uit te voeren. Veel van zijn gevreesde kindsoldaten waren gedrogeerd.
    Op een top in Lomé (Togo) in juli 1999 was afgesproken dat president Ahmad Kabbah en Sankoh de macht zouden delen en Sankoh voorzitter zou worden van de lucratieve Commissie voor Bodemschatten. Deze weinig bevredigende oplossing hield echter niet lang stand.
    De VN-vredesmacht (United Nations Assistance Mission for Sierra Leone, UNAMSIL met 17.000 man) kon haar werk niet goed doen, evenmin kon de legermacht ECOWAS (van de economische gemeenschap van West-Afrikaanse staten ECOMOG) de orde afdoende herstellen. In 2000 laaide strijd weer op en gijzelde Sankoh VN-personeel. De onverwachte arrestatie van Sankoh in mei 2000 door regeringstroepen leidde voorlopig tot een eind aan de wreedheden. Maar wel besloot de VN-Veiligheidsraad tot het instellen van een speciaal tribunaal ter berechting van oorlogsmisdadigers in Sierra Leone. Sankoh zelf kon echter niet meer berecht worden want hij stierf in de zomer van 2003 in de gevangenis van Freetown. Bovendien besloot de VN-Veiligheidsraad tot een (moeilijk controleerbaar) internationaal embargo op diamant (de ‘vloek van Afrika’) uit rebellengebieden. De International Diamond Manufacturers Association (IDMA) en de World Federation of Diamond Bourses (WFDB) eisten sinds juli 2000 certificaten met landen van herkomst. In augustus 2001 trachtten VN-militairen van UNAMSIL opnieuw de diamantgebieden binnen te trekken, die door de RUF-rebellen werden beheerst.